Kosher belgesi Musevi inancına uygun olarak üretilmiş gıda ürünlerini tescilleyen bir belgedir.
Kosher İbranice (Kasher) “uygun” anlamına gelmektedir.
Kaşrut (Kashrut) İbranicede Musevilerin beslenme kuralları sistemidir.
Trefah İbranicede Kosherin karşıtı, kullanıma uygun olmayan, yasaklanmış anlamına gelir.
Musevi inancına sahip kişilerin beslenme kurallarının kaynağı Tevrat metinlerindeki ilahi buyruklardan ve bu buyruklar baz alınarak Hahamlar tarafından oluşturulan kurallardan gelir. Beslenme kuralları bu niteliği ile tartışılmazlık ifade eder.
Üretimin tüm aşamaları, kullanılan malzeme ve ekipman Musevi inançlarına uygun olmalıdır. Üretim yeri ve üretilecek gıda Haham tarafından kontrol edildikten ve onay verildikten sonra yapılabilir.
İşletmelerde üretim yapılırken tüm aşamaların ve kullanılan malzeme ve hatta ekipmanların Musevi inançlarına uygunluğu din adamları(haham) tarafından üretim yerinde kontrol edilir. Uygulama, ekipman ve malzemelerde inançlarına aykırı bir durum yok ise Haham üretilen ürünlere Kosher (Koşer) belgesi verir.
Et dışındaki ürünlerin de Koşer sayılabilmesi ve Koşer sertifikası alabilmesi için haham tarafından denetlenmiş ve hijyene uyması ya da Musevi inançlarına aykırı katkı maddesi ya da işlem basamakları içermemesi gereklidir. Bu sebeple Koşer belgesi almak isteyen üretici firmalar bu denetimden geçerler.
Gıda maddesi olarak tüketilebilecek hayvanların türleri üzerinde çok önemli sınırlamalar bulunmakla birlikte, bu şekilde tüketilmesine onay verilen hayvanların ve kanatlıların da bunları kesecek özel eğitim almış uzman din görevlilerince kesim öncesi özel bir muayeneden geçirilmesi ve en azından görünür bir sakatlık ve sağlıksızlığının bulunmaması, usulüne uygun olarak kesilirken acı çekmelerine imkan verilmemesi ve kanının tamamen akıtılmış bulunması yanında, kesim akabinde iç organlarının muayene edilip gıda olarak tüketilmesine engel bir hastalık yada sakatlığının bulunmadığının saptanmış olması esastır.
Gıda maddesi olarak tüketilebilecek balık türlerinde de sınırlamalar getiren beslenme kuralları, öteki deniz ürünlerini, yumuşakçalarını ve kabuklularını beslenme bakımından kapsam dışı olarak tanımlar.
Bitkisel ürünlerin türleri üzerinde önemli sınırlamalar bulunmasa da bunların her türlü zararlı, böcek, asalak ve haşarattan arındırılmış bulunduğunun saptanmış olması çok önem taşımaktadır.
Musevi dini inanışındaki gıda maddeleri ve beslenme tüzüğü, gıda maddesi olarak tüketilmesine cevaz verilen ister hayvansal olsun isterse bitkisel kaynaklı ürünlerin; kaynağından itibaren pişirime hazırlanması, pişirim ve sofraya sunum aşamalarında da belli birtakım kurallara uyulmasını gerektirir.
Bu arada hiçbir şekilde kan yenemeyeceği gibi, et ve et ürünleriyle süt ürünlerinin bir arada ve/veya belirlenenden daha kısa aralıklarla yenmemesi, üzerinde çok büyük bir duyarlılıkla durulması gerekmektedir.
Malzemelerin hazırlanması, pişirim, sofraya sunum ve tüketim aşamasındaki ekipmanların da hijyen kurallarına uygun olması önemlidir.
Bu gereklilikler zinciri Musevi inançlısı açısından; yemek yeme ve beslenme süreçlerini belli bir anlamda kutsallık seviyesine yüceltmeyi de içerir.
Musevi dini kuralları gereğince tüketilmesine cevaz verilen gıda maddeleri için düzenlenen “Koşer Belgesi”; bu gıda maddelerinin kaynağından sunumuna kadar geçen süreçte yukarıda kısaca ve ana hatlarıyla izah edilmeye çalışılan koşullara uygun olarak hazırlandığının gözlenerek saptandığını teyit eden bir belge olup, bu belgenin hazırlanmasında Hahambaşılığımız düzenleyici ve bu alanda eğitim görüp uzmanlaşmış elemanları eliyle denetleyici bir rol oynamaktadır.
“Koşer” kavramı gıda olarak tüketilecek maddeler dışında; örneğin yenmesine cevaz verilmeyen hayvanların ve bunların ürünlerinin belli birtakım başkaca amaçlarla da kullanılmamasını içerir (Trefah). Ancak buradaki sınırlamalar kullanım amaçları ve koşullarıyla doğrudan bağlantılıdır.
